Rekabetin Korunması Hakkında Kanun[1] (“RKHK”) üzerinde değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi (“Teklif”) 14.05.2020 tarihinde 108 sayı ile TBMM’ye sunulmuştur. RKHK’nin 1997 yılından beri yürürlükte bulunduğu süre zarfında elde edilen deneyim, bilgi birikimi ve mehaz AB Rekabet Hukuku’nda yaşanan değişikliklere vurgu yapan Teklif; bilhassa muafiyet rejimi, birleşme ve devralma işlemleri, yapısal tedbirler gibi konularda AB hükümlerine daha paralel bir yapı hedeflemekte ve “de minimis”, “taahhüt müessesesi”, “uzlaşma müessesi” gibi araçlar ile kamusal maliyetlerin azaltılması ile sürecin hızlı ve kesin bir şekilde sonlandırılmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda tarafımızca önemli görülen değişikliklere aşağıda yer verilmiştir:
- RKHK’nin 5. maddesinde yapılacak değişiklik ile; muafiyet uygulamasına ilişkin olarak AB’de uygulanan “kendi kendine uygulama” yönteminin ülkemiz rekabet hukuku sistemine entegre edilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda teşebbüsler, grup muafiyetinden yararlanıp yararlanamayacaklarını kendi kendilerine değerlendirecektir ve/ fakat madde metnine yapılacak ekleme ile, isteğe bağlı olarak kuruma başvurma haklarını da koruyacaklardır.
- RKHK’nin 7. maddesinde yapılacak değişiklik ile, birleşme ve devralma işlemlerine ilişkin olarak hâkim durum testi yerine, Konsey Tüzüğü’nde kabul edilen “etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması” testinin kabul edilmesi ve böylelikle AB mevzuatına paralellik sağlanması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda, mevcut hâkim durumun güçlendirilmesi sonucunu doğuran işlemlere ek olarak rekabeti önemli ölçüde azaltabilecek işlemler de yasaklanacak ve tek taraflı etkiler ile iş birliği etkileri daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilecektir.
- RKHK’nin 9/1 maddesi üzerinde yapılacak değişiklik ile rekabet ihlaline son verme noktasında, davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulacak istisnai bir yol olarak Rekabet Kurulu (“Kurul”) nihai kararında “yapısal tedbirler” getirilebileceğine dair açık hükmün ilave edilmesi hedeflenmektedir. Böylelikle Kurul’un ihlaller karşısındaki araçlarının artırılması ve rekabet ihlallerine karşı daha etkin bir mücadele sağlanması amaçlanmaktadır.
- Kartellerin tespiti bakımından önem arz eden yerinde inceleme yetkisinin kapsamının, RKHK 15/1-a üzerinde yapılacak değişiklik ile genişletilmesi ve veri/belgelerin incelenmesi/kopyalanması/çıktılarının alınması konularındaki yetkilerin açıklığa kavuşturulması hedeflenmektedir.
- RKHK’nin 41. Maddesine yapılacak ilave ile AB mevzuatında yer alan “de minimis” uygulamasına uyumlu bir düzenleme hedeflenmektedir. Bu kapsamda; fiyat tespiti, bölge/müşteri paylaşımı, arz miktarının kısıtlanması gibi ihlaller hariç olmak üzere, Kurul tarafından önceden belirlenecek pazar payı ve ciro gibi eşiklerin aşılmadığı durumlarda, anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararlarının soruşturma konusu yapılamayacağı düzenlenerek kamu kaynaklarının verimli kullanımı amaçlanmaktadır.
- RKHK’nin 43. Maddesinde yapılacak değişiklik ile, “taahhüt” ve “uzlaşma” müesseselerine yer verilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda, teşebbüslere rekabet kaygılarını giderici taahhütte bulunma imkânı tanınmakta ve ilgili taahhüttün kurumca kabul edildiği durumda, soruşturmanın açılmayarak/sona erdirilerek kamu kaynaklarının etkin şekilde kullanılması amaçlanmaktadır. Ek olarak soruşturma esnasında ihlalin varlığını kabul eden teşebbüsler ile soruşturma raporunun tebliği tarihine kadar uzlaşma sağlanması imkânı düzenlenmekte ve böylelikle hem soruşturma süresinin kısaltılması hem de kamusal maliyetin azalması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda soruşturma sonucunda hükmedilecek idari para cezasında %25’e kadar indirim yapılabilmektedir ve üzerinde uzlaşılan idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar dava konusu yapılamamaktadır.
- Son olarak belirtmek isteriz ki Teklif, kurum personelleri konusunda; Başkan Yardımcı sayısının üçe çıkarılması, kurum personel unvan/kadro dereceleri/sayıları gibi kuralların açıkça düzenlenmesi, kurumda görevli meslek personellerine “başuzman” eklemesi yapılması, uzman yardımcıları bakımından Devlet Memurları Kanunu[2]’nda öngörülen hükümlerin uygulanması, cezai ve hukuki sorumluluk bakımından kıyasen Bankacılık Kanunu’nun[3] 104. Maddesinin uygulanması gibi kurumun idari işleyişine ilişkin bazı değişiklikler öngörmektedir.
Saygılarımızla,
Güzel Hukuk Bürosu
[1] 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RG. 13.12.1994/22140)
[2] 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (RG. 23.07.1965/12056)
[3] 5411 sayılı Bankacılık Kanunu (RG. 01.11.2005/25983 1. Mükerrer)